BURDUR İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ

Coğrafi Durumu

Burdur ili, Akdeniz Bölgesinin iç kısmında ve Göller Yöresi adı verilen bölgede Akdeniz Bölgesi'nden Ege ve Orta Anadolu Bölgeleri'ne geçiş alanında, 29º-24' ve 30º-53' Doğu Boylamları ve 36º-53' ve 37º-50' Kuzey Enlemleri arasında yer almaktadır.

Burdur, Güney'de Antalya, Batı'da Denizli, Güneybatı'da Muğla, Doğu ve Kuzey'de Isparta ve Afyon illeri ile çevrilidir.İlin yüzölçümü 6887,00 km² dir.

İl arazisinin %60.6’sı dağlık, %2.7’si yayla, %19’u ova %17.6’sı engebelidir. Topraklar genel olarak killi ve kireçli bir yapıya sahiptir. İlin genel yüksekliği (ortalama) 1000 metredir.

Dağlar

Söğüt Dağları Burdur Gölü'nün Kuzeybatısı'nı sınırlayan bir kısım Burdur-Afyon-Isparta illeri sınırı üzerinde daha çok Burdur merkez ilçe, İlyas-Karakent-Cimbilli köyleri ile, Yeşilova ilçesi Uylupınar ve Başmakçı köyleri ile çevrili bölgedir. En yüksek yeri 1919 m rakımlı Çataltepe'dir. Kısmen orman ve kısmende fundalarla kaplıdır.

Akdağ Ağlasun ilçe merkezinin Kuzeydoğusu'ndadır. Tamamen Burdur ili hudutları içerisindedir. En yüksek noktası 2276 m dir.

Kestel ve Katrancık Dağları Merkez ilçe Aksu-Halebi-Kapaklı-Aziziye Bozlar köyleri ve Bağsaray kasabası ile Bucak ilçesi Kuşbaba-Kestel Ambahan-Yüreğil ve Ürkütlü köyleri arasında kalan sahada münferit yükseltilerdir. 1800 m ye kadar etrafları tamamen çam ve ardıç ormanları ile kaplıdır. En yüksek noktası 2336 m ile Kestel Dağı'dır.

Rahat Dağları Merkez ilçe Kemer kasabası-Yakalar, Belenli köyleri ile Tefenni Ovacık Köyü'nün Güney'ini kaplayan ve Antalya Korkuteli ilçesi ile hudut teşkil eden Yayla karakterinde yükseltilerdir.

Koçaş Dağları Söğüt ve Gölhisar gölleri ile Muğla ili Fethiye ilçesi Seki kasabası arasında Batı-Güney Anadolu'nun Toroslar'a bağlanan değişik rakımlı ve değişik karakterli yükseltilerdir.Genellikle ormanlarla kaplıdır. Muhtelif zamanlarda teşekkül eden bu dağların en yüksek noktası 2598 m rakımlı Kızılca Dağ'dır.

Eşeler Dağları Yeşilova-Karamanlı-Tefenni ilçeleri ile Beyköy köyü Batı Kuzeyi'nde geniş ve yüksek bir yayla düzlüğüdür. Tamamen ormanla kaplıdır. Yer yer geniş meralara rastlanır. En yüksek noktası 2254 m dir.

Ovalar

Merkez İlçe'de Burdur - Yazı - Engeş - Elmacık -Kılavuzlar -Çine -Kuzköy Ovaları

Ağlasun'da Ağlasun- Başköy- Öteyüz Ovaları.

Bucak'da Bucak -Kestel -Ambahan - Ürkütlü-Yuva - Karapınar Ovaları.

Gölhisar'da Gölhisar- Yamadı - Haravza -Söğüt Ovaları.

Tefenni'de Kağılcık- Karamanlı -Tefenni -Hasanpaşa -Başpınar- Beyköy Ovaları.

Çeltikçi 'de Çeltikçi Ovası.

Yeşilova'da Akçaköy - Erle Ovaları. 

Akarsular

Alakır Çayı  Tefenni  ve Yeşilova kazaları arasmdaki Eşeler Dağı'ndan çıkan bu çay Alakır veya (Bozçay) adıyla anılır. 80 km.uzunluğunda bir yatağa sahiptir. Vasatı olarak saniyede 400 litre su taşır.

Burdur Çayı İnsuyu ve Gökpınar, Yeni Pınar kaynaklarından çıkan ve beslenen Burdur çayı 25 km uzunluğunda bir mecra takip ederek Mevsimden mevsime su kapasiteleri değişir. Saniyede taşıdığı su kapasitesi 200-300 litre arasındadır.

Arvallı Çayı  Bağsaray kaöyü üzerindeki Tekke gözünden çıkar. 20 km'  lik bir yatağa sahiptir. Saniyede 200-300 litre taşır. Çeltikçi çayı ile birleştikten sonra Onaç çayı adını alır. Kestel gölüne dökülür.

Kıravgaz  Çayı Merkez ilçe'deki akarsuların en büyüğüdür. Kıravgaz dağı altından çıkar. 45 km' lik yatak takip eder. Mevsimlere göre taşıdığı su kapasitesi değişmekle beraber ortalama olarak saniyedeki su sarfiyatı 250-400 litre arasındadır.

Çeltikçi Çayı  Ortalama olarak saniyede 100-120 litre arasında yük taşır.

Askeriye Çayi Askeriye köyü üzerindeki Leften yaylasından çıkar. 15 km' lik bir yatağı vardır. Su sarfiyatı saniyede 50-100 litre arasında değişir.

Çerçin Çayı  Çerçin köyünün Güneyi'ndeki dağlardan çıkar. 10 km' lik bir yatağa sahiptir.

Başköy Çayı Başköy Köyü'nden   çıkar  ve Aksu'ya dökülür. 25 km' lik mecraya sahiptir. Su sarfiyatı saniyede 350-400 litre arasındadır.

Karamusa Çayı  Kocapınar köyü yakınlarından çıkar. Ballık Boğazı'ndan geçerek Yusufça köprüsünde Dalaman suyuna karışır.

Hasan Paşa Çayı  Hasan Paşa Köyü dağlarından çıkar. Hüyükteki Bayramla ve Çaylıdan gelen sularla birleşir. Boğaziçi'nden Alakıra akar. Burada Kent Çayı adını alır.

Tefenni Karamanlı Çayı  Dereköy içinden çıkan ve Gebremden gelen su ile birleşir. Karamanlı Ovasını suladıktan sonra Alakır suyuna karışır.

Horzum Çayı aşağıdan Dalaman çayını alır.

Açey Çayı Eşeler Dağı'ndan çıkar. Çamköyü altında Dalaman'a karışır.

Dalaman Çayı Gölhisar havalisindeki çayların en büyüğüdür. Nehir halinde Fethiye arazisine girer ve Akdeniz'e dökülür. Kaynağı Dirmil Kavaklıpınar'dır.

Salda Çayı Eşeler Dağı'ndan, Keklik yaylasından çıkar. 5 km'lik bir yatak takip ederek Salda gölüne dökülür.

Ulupınar  Çayı Ulupınar'dan çıkar 25 km' lik bir mecraya sahiptir. Saniyede 150-200 litre su sarfiyatı vardır.

Armut Çayı   Armut çiftliğinden çıkar. 10 km' lik bir yatağı takiben Bayındır Gölü'ne  dökülür.

Niyazlar Çayı  Yeşilova arazisini sular.

Doğan Baba Çayı  Eşeler Dağı'ndan çıkar. 8 km'lik bir yatak takip ederek Salda gölüne dökülür.

Köfek Çayı  Eşeler Dağı'ndan çıkar 8 km'lik   bir yatak takip ederek Salda   Gölü'ne dökülür.

Yarışlı Çayı Sulamada faydalanılır. Kendi adı verilen göle dökülür.

Düğer Çayı Saniyede taşıdığı su miktarı 50-100 litre arasındadır. 

Kestel Çayı Kestel Köyü üzerindedir. Dağlardan çıkar. Kurutulan Kestel gölünde son bulur. Yükünün tamamı ekili dikili arazi sulamada sarfedilir.

Aksu Çayı Eğridir Aksu Bucağından çıkar, İsparta çayı ile birleştikten sonra Burdur Ağlasun ve Bucak ilçeleri hudutlarından geçerek Antalya ili Serik ovasından Akdeniz'e dökülür.

Göller

Burdur Gölü Kendi adını taşıyan deprasyonun en çukur yerini kaplıyan Burdur gölü oldukça geniş endorefue havzanın içinde bulunmaktadır. Uzunluğu Güneybatı-Kuzeydoğu istikametinde 34 km. yüzölçümü ise 180-186 km² kadardır.

Burdur Gölü yapı itibariyle tektonik bir göldür. Gölün Kuzeydoğu ve Kuzeyi'ndeki yakın çerçeve ovalardan müteşekkil iken Doğu ve Kuzeybatı'da umumiyetle gençlik arzeden dağlar dar bir kıyı şeridini takiben hemen yükselmektedir. Yani göl Kuzey-Batı-Güneydoğu istikametinde disimetriktir. Bu disimetrinin çanakta da mevcut olması kuvvetle muhtemeldir.

Gölün havzaya düşen yağmur ve kar sularından başka kaynaklarlada beslendiği bilinmektedir. Bu kaynakların bir kısmı gölün kenarında bir kısmı da gölün içindedir. Burdur Gölü tuzlu göllere dahildir. 1937 yılında Hıfzısıhha şubesi kimya evi tahlil şefliğinin verdiği rapora göre bir litre suda 7,3 gr. So4, 5,4 gr. Cl. 0,6 gr. Mg. 0,6 gr. Ca, 6,9 gr. Na. mevcuttur. Ayrıca litresinde 42,6 mmg. Buromür ile 4 mg.'ma yakın iyodür iyonun bulunduğu tesbit edilmiştir.Genel olarak göl kışın ve ilkbaharda yükselmekte yazın ise bir miktar çekilmektedir.

Salda Gölü Yeşilova ilçe merkezine 4 kilometre uzaklıktadır. Doğanbaba, Salda, Eşeler dağları ve Kayadibi taşı önünde teşekkül etmiştir. Yapı itibariyle menşei tektoniktir. Denizden yüksekliği 1193 metredir. Tehlikeli bir bataklık sahası yoktur. Oldukça yuvarlak bir görünümü vardır. Suyu tatlıdır, içinde balık yaşar. Çok derin göllerden biridir. Balık yakalaması zordur. 44 kilometrekarelik bir sahayı işgal eder. Etrafı ormanlıktır, Güney cephesinde bulunan Sultanpınar suyu burayı bir mesire yeri haline getirmiştir. Göl çevresinde tabii kumsallar mevcuttur. Gölden sonra kumsalları takiben ormanlar başlar.

Yarışlı Gölü Yeşilova ilçe hudutları içindedir. Kendi ismini aldığı köy ile Navlu, Kocapmar, Sazak ve Düğer köyleri arasında 2000 dekarlık bir saha işgal eder. Ortasında bir de adacığı bulunur. Suyu kullanılmaz.

 Karataş Göl   Karataş tepesi ve Kağılcık dağları önündedir. Etrafı sazlık ve bataklık ve tarım arazisi ile çevrilidir. Çok miktarda balık ve çeşitli su kuşları yaşar.

Yazır (Gölcük) Gölü Gölhisar ilçesi Yazır Köyü civarındadır. 3000 dekarlık bir sahayı kaplar Dengere dağlarının Batı çevresinde çukur bir sahada yer alır. Düden denilen bir yerden beslenir. Kurutulması oldukça güç kapalı bir havza gölüdür.

Gölhisar Gölü İlçenin bu adla anılan büyük ovasında teşekkül etmiştir. Denizden yükseltisi 1000 metredir. Hisaradı, Yamadı, Kargılı, Uylupmar, Karapınar Köyleri ile Horzum ve Armutlu mahalleleri ortasmdadır. Azami derinliği 10 metre kadardır. Etrafı sazlıklarla kaplıdır. Göl içinde bol miktarda balık yaşamaktadır.

Pınarbaşı (Egneş) Gölü İl merkezine 35 kilometre uzakta ve 950 rakamlıdır. Tahmini olarak 50000 dekar kadar bir araziyi kaplayan bu göl halen DSİ tarafından kurutulmuş ve etrafında bulunan Kozluca, Pınarbaşı, Elmacık, Kayı, Egneş Köyleri tarafından tarım yapılmaktadır.

Karaevli Gölü Beşkavak tepeleri ve Pilav tepesi ve Kaplanpınarı dolininin tabanında takribi olarak 1200 dekarlık bir sahayı kaplar. Azami derinliği 2 metre kadardır. Yazın tamamen kurur. Çeltikçi polyesine akıtılması mümkündür. Kuzköy ve Tekke Köylerinin sulama suyu ihtiyaçlarının deposu vazifesi gördüğü tahmin edilmektedir.

Bereket Gölü Bereket Köyü yakınlarındadır. 200 dekarlık bir araziyi kaplar yazın tamamiyle kurur.

Mamak Gölü Halen Antalya'dan gelip Isparta'ya geçen asfaltın Ağlasun ilçe hudutlarına girdiği noktanm sağmda Mamak Köyünün ovasında kışın teşekkül eder. 400-500 dekarlık bir sahayı kaplar. Bu gölde eskiden beri çalışan düdenler mevcuttur.

Gençali Gölü Yeşilova, Gençali Köyü hudutları içindedir. Kurutulmuştur. 1500 dekarlık bir sahayı kapsar.

Söğüt Gölü Burdur Antalya hudutları üzerindedir. Geniş bir sahayı kaplamaktadır. Gölhisar ilçesine bağlı Söğüt Köyü yakınında bulunduğundan Söğüt Gölü ismini almaktadır. Zaman zaman etrafı için büyük tehlike teşkil eden göl Dengere ve Çavdır deresine açılan bir tünelle kontrol altına alınmıştır.

Kestel Gölü Bu göl halen gölü besleyen Onaç çayı, Kızılsu ve Istanaz çayı gibi çayların kontrole alınması ile kurutulmuştur. Gölden çok verimli bir ovadır.

Ambahan Gölü Ambahan köyü önünde 3500 dekarlık sahayı işgal eder. Şahıslara aittir. Gölden çok bir bataklıktır. 

Yaylalar

Burdur ilinde yükseklikleri 1200 ile 2200 metre arasında değişen birçok yayla vardır.

Merkez Aziziye Yaylası

Ağlasun Akdağ Yaylası,

Altınyayla Kırkpınar Yaylası,

Bucak Kestel ve Kumar Yaylaları,

Kemer Akpınar Yaylası,

Gölhisar Koca Yayla ve Böğrüdelik Yaylası

Yusufça Yaylası,

Yeşilova Eşeler Yaylası.